Đặc điểm dịch tễ, triệu chứng lâm sàng và chẩn đoán Ung thư tuyến giáp

1. DỊCH TỄ

Có bao giờ các bạn thấy băn khoăn và tự hỏi tại sao gần đây những người thân, bạn bè quanh mình nhiều người bị mắc ung thư tuyến giáp? Sự thực thì thống kê cho thấy đúng là số lượng bệnh nhân ung thư tuyến giáp được phát hiện mới đang tăng nhanh. Trước kia, ung thư tuyến giáp là bệnh ung thư có tỉ lệ mắc không cao nhưng những năm gần đây ung thư tuyến giáp đứng trong top 5 loại bệnh ung thư thường gặp nhất ở nữ giới, sau các bệnh ung thư vú, ung thư phổi, ung thư đại trực tràng và ung thư cổ tử cung. Năm 2018 ước tính trên thế giới có khoảng 560.000 bệnh nhân mới mắc và 41.000 bệnh nhân chết do căn bệnh này. Đây là bệnh đứng thứ 9 trong số 10 bệnh ung thư thường gặp. Tại Mỹ, tỉ lệ mắc bệnh tăng 6,4%/ năm. Tuy nhiên đất nước được coi là có tỉ lệ bệnh ung thư tuyến giáp tăng nhiều nhất chính là Hàn Quốc với số bệnh nhân tăng 15 lần trong khoảng 20 năm.

Các thể ung thư tuyến giáp, xét nghiệm chẩn đoán và cách điều trị ung thư tuyến giáp

Nguyên nhân tăng của bệnh ung thư tuyến giáp có nhiều lí do, một trong số đó là do sự ô nhiễm môi trường, nước, không khí và lương thực thực phẩm; do bức xạ ion hóa, bức xạ điện từ, hóa chất độc hại sử dụng ngày 1 nhiều ... Nguyên nhân tăng số lượng bệnh nhân ung thư tuyến giáp được chẩn đoán và điều trị trong thời gian gần đây là do ngành y tế được trang bị nhiều máy móc hiện đại, đặc biệt là máy siêu âm. Các máy siêu âm thế hệ mới có độ phân giải cao có thể thấy được các nhân rất nhỏ trong tuyến giáp. Nguyên nhân thứ hai là nhân dân quan tâm tới sức khỏe nhiều hơn, chịu khó khám sức khỏe và siêu âm tuyến giáp. Số người mắc tăng cao nhưng số người chết vì bệnh này không tăng do bệnh được phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Bệnh ung thư tuyến giáp là bệnh có thể điều trị khỏi.

Hình ảnh giải phẫu tuyến giáp

2. TRIỆU CHỨNG

- Trong giai đoạn sớm, người bệnh thường không có biểu hiện gì. Phần lớn bệnh nhân phát hiện bệnh nhờ soi gương thấy cổ to, sờ thấy khối u, hạch vùng cổ hoặc qua khám sức khỏe định kì, qua siêu âm kiểm tra tuyến giáp.

- Giai đoạn muộn, khi khối u lớn xâm lấn thường có các biểu hiện chèn ép các cơ quan lân cận: nói khàn, nuốt nghẹn, khó thở.

3. XÉT NGHIỆM

3.1. Siêu âm tuyến giáp:

Siêu âm tuyến giáp là xét nghiệm đơn giản, rẻ tiền và dễ dàng phát hiện các bệnh lí tuyến giáp. Siêu âm có thể cho bạn biết chính xác xem bạn có các khối u trong tuyến giáp và có các hạch di căn vùng cổ hay không. Siêu âm đánh giá chính xác vị trí, kích thước và tính chất nhân. Các bác sĩ siêu âm sẽ đánh giá khối u tuyến giáp theo phân loại TIRADS (TIRADS 4-5 thì có nguy cơ ung thư cao).

Khi các bác sĩ phát hiện khối u tuyến giáp của bạn có nguy cơ ung thư thì xét nghiệm tiếp theo cần làm là xét nghiệm tế bào

Siêu âm tuyến giáp trên máy siêu âm Acuson S2000 Siemens

3.2. Chọc hút tuyến giáp bằng kim nhỏ là phương pháp có giá trị chẩn đoán cao, độ chính xác 90-95%. Kết quả xét nghiệm có thể là lành tính, ác tính hoặc nghi ngờ. Đặc biệt khi tìm thấy tế bào ác tính ở hạch thì chắc chắn là ung thư tuyến giáp. Tỷ lệ âm tính giả dưới 5%.

Chọc hút tuyến giáp bằng kim nhỏ

Chọc hút tuyến giáp bằng kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm

4. KIẾN NGHỊ

Từ đặc điểm dịch tễ trên có thể thấy, Ung thư tuyến giáp là bệnh lý ung thư tuyến nội tiết hay gặp ở nữ giới, tỷ lệ mắc ở nữ nhiều hơn nam từ 3 đến 4 lần tùy khu vực địa lý. Do vậy, phụ nữ cần đặc biệt quan tâm đến bệnh lý này. Triệu chứng gợi ý bệnh ban đầu: nuốt vướng, tự soi gương hoặc tự sờ thấy khối to vùng cổ.

Siêu âm là phương tiện chẩn đoán vô cùng hiệu quả ung thư tuyến giáp, vừa tiện, vừa rẻ và có thể làm được ở nhiều cơ sở y tế trên toàn quốc. Do vậy, mọi người nên kiểm tra sức khỏe, làm siêu âm vùng cổ đều đặn năm 1 đến 2 lần. Đặc biệt với những người phát hiện nhân tuyến giáp trước đó cần siêu âm định kỳ đo lại kích thước và chọc tế bào để chẩn đoán kịp thời ung thư tuyến giáp.

Ung thư tuyến giáp là bệnh lý có thể điều trị khỏi nếu phát hiện sớm và điều trị đúng. Do vậy, bệnh nhân ung thư tuyến giáp không nên quá lo lắng về bệnh tật.

Theo Ths, Bs Nguyễn Thị Lan Hương, Chủ nhiệm Khoa Phóng xạ Lâm sàng/ Viện Y học phóng xạ và U bướu Quân đội