Những thông tin cần biết trước khi xạ trị ung thư tuyến giáp bằng I-131

Xạ trị I-131 là phương pháp hiện đại nhất hiện nay trong điều trị ung thư tuyến giáp. Đây là phương pháp mang lại hiệu quả điều trị cao, an toàn, ít ảnh hưởng đến người bệnh. Trước khi sử dụng xạ trị I-131, bạn cần biết những thông tin sau:

1. Phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp bằng xạ trị I-131 là gì?

Phương pháp xạ trị K giáp cũng tuân theo nguyên tắc khi xạ trị các loại ung thư khác, dùng tia xạ trị có năng lượng lớn bắn phá các tế bào ung thư. Chất thường được sử dụng trong xạ trị ung thư tuyến giáp là Iod 131 (I-131). Đây là một phương pháp điều trị bệnh K giáp hiện đại và hiệu quả bậc nhất hiện nay.

Bệnh nhân uống dược chất phóng xạ I-131

Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân cũng như khối u tuyến giáp phát triển thế nào mà bác sĩ sẽ chỉ định xạ trị I-131, xạ trị ngoài hoặc hết hợp cả 2 biện pháp. Ngoài ung thư, dùng I ốt phóng xạ I-131 còn được chỉ định khi điều trị các bệnh tuyến giáp như viêm giáp, nhân giáp, cường giáp,... nghi ngờ có tế bào ung thư. Ngoài ra, khi bệnh nhân mắc bướu cổ, bướu nhân lành tính, Basedow cũng có thể thực hiện xạ hình I-131. Với các trường hợp này, bác sĩ sẻ chỉ định uống Iod 131 sau đó xạ hình để đánh giá hình ảnh, chức năng và vị trí của tuyến giáp có tổn thương gì.

2. Khi nào cần xạ trị K giáp

Xạ trị I-131 được áp dụng phổ biến trong điều trị nhiều loại ung thư tuyến giáp. Nếu K giáp thể nhú hoặc thể nang, xạ trị được thực hiện sau khi phẫu thuật cắt tuyến giáp hoặc với trường hợp ung thư lan rộng.

Sau khi tiến hành phẫu thuật tuyến giáp nhằm cắt bỏ khối ung thư, bác sĩ sẽ chỉ định xạ trị bằng I-131 nhằm giảm khả năng ung thư tái phát. Ung thư tuyến giáp thể nhú và ung thư tuyến giáp thể nang hấp thụ I-131 từ đường máu, đi khắp cơ thể, ngăn chặn tế bào ung thư trở lại. I-131 được sử dụng trong trường hợp này là I-131 liều cao có tác dụng diệt sạch tế bào ung thư còn sót lại.

Xạ trị I-131 cũng được sử dụng sau điều trị ung thư tuyến giáp nếu phát hiện bệnh tái phát hoặc lan rộng. Phương pháp được sử dụng là xạ trị I-131 kết hợp xạ trị ngoài. Xạ trị sẽ làm giảm hoạt động quá mức của tuyến giáp và kích thước bướu tuyến giáp. Bên cạnh đó, phương pháp này cũng làm tăng tiên lượng sống của bệnh nhân ung thư tuyến giáp thể nhú hoặc thể biệt hóa đã di căn đến các bộ phận khác như xương, gan, tủy,...

3. Những lưu ý trong quá trình xạ trị ung thư tuyến giáp

Nói chung, biện pháp điều trị K giáp bằng cách xạ trị mang lại hiệu quả cao, độ an toàn lớn cho người bệnh. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả điều trị, bệnh nhân cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

- Sau khi điều trị ung thư tuyến giáp bằng I-131 cần hạn chế tiếp xúc với người khác, đặc biệt là phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ nhằm đảm bảo tia phóng xạ không gây ảnh hưởng.

- Khi uống Iod phóng xạ, bệnh nhân cần cách ly tại phòng chuyên biệt từ 3 – 7 ngày. Sau khi bác sĩ kiểm tra và đánh giá phóng xạ không còn ảnh hưởng đến những người xung quanh, bệnh nhân mới được về nhà.

- Bệnh nhân đang mang thai hoặc cho con bú được chỉ định tuyệt đối không sử dụng xạ trị trong điều trị bệnh.

- Phụ nữ sau khi xạ trị điều trị K giáp cần ít nhất từ 6 – 12 tháng mới được phép có thai nhằm hạn chế dị tật thai nhi.

- Nam giới sau khi điều trị K giáp bằng phóng xạ sẽ bị giảm số lượng và chất lượng tinh trùng, có thể gây ra hiện tượng vô sinh tạm thời trong vòng 2 năm. Để đảm bảo nhất, trước khi xạ trị, bệnh nhân nên gửi tinh trùng vào ngân hàng tinh trùng.

4. Các tác dụng phụ khi xạ trị I-131

Dù là biện pháp an toàn, tuy nhiên xạ trị điều trị ung thư tuyến giáp cũng mang lại một số tác dụng phụ không mong muốn cho người bệnh. Tùy thuộc vào lượng phóng xạ sử dụng cũng như sức khỏe của người bệnh mà sẽ xuất hiện các tác dụng phụ khác nhau. Cụ thể như:

- Người bệnh buồn nôn, nôn mửa trong những ngày đầu điều trị ung thư bằng phóng xạ.

- Gây ra viêm tuyến giáp, khiến người bệnh sưng đau do I-131 phá hủy các tế bào ung thư.

- Bệnh nhân gặp tình trạng khô miệng, mất vị giác, khứu giác một thời gian ngắn sau điều trị.

- Sau điều trị các tế bào sản xuất hormone tuyến giáp có thể bị phá hủy cần sử dụng hormone thay thế tạm thời hoặc vĩnh viễn.

- Tỷ lệ nhỏ bệnh nhân có thể phát sinh bệnh bạch cầu.

- Làm giảm hoạt động của tuyến lệ, gây ra tình trạng khô mắt, nhức mắt ở một số bệnh nhân.

5. Cần chuẩn bị gì trước, trong và sau các đợt xạ trị ung thư tuyến giáp?

Để việc xạ trị điều trị K giáp đạt hiệu quả cao nhất, người bệnh cần chuẩn bị thật kỹ trước, trong và sau khi điều trị. Để đảm bảo sức khỏe, người bệnh cần đặc biệt chú ý đến chế độ dinh dưỡng. Bệnh nhân khi tiến hành xạ trị I-131 cần ăn uống khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng, ăn nhiều trái cây, ngũ cốc, rau xanh. Các loại đồ ăn nhiều chất đạm, chất béo và lượng calo cao cần hạn chế. Sau điều trị, người bệnh nên dùng những loại đồ ăn mềm, lỏng, dễ tiêu hóa để cải thiện tình trạng khó nuốt, đau tuyến giáp.

Trước khi tiến hành điều trị, người bệnh cần giữ một tinh thần thoải mái, thư giãn, hạn chế stress. Bệnh nhân có thể nghe nhạc, xem phim hoặc vận động nhẹ nhàng để cơ thể thoải mái hơn. Việc ngủ đủ giấc trong giai đoạn này cũng thực sự cần thiết. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể tập luyện các bài thể dục nhẹ nhàng phù hợp với tình trạng sức khỏe.

Trong và sau quá trình điều trị, bệnh nhân cần đặc biệt lưu ý đến vấn đề cách ly. Chất phóng xạ có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe con người, đặc biệt là phụ nữ mang thai và trẻ em. Cần tuyệt đối tuân theo chỉ định của bác sĩ, cách ly đúng địa điểm và đúng thời gian quy định nhằm hạn chế ảnh hưởng với người khác.

Sau xạ trị ung thư tuyến giáp, cần theo dõi sát sao để phát hiện biến chứng, tác dụng phụ không mong muốn. Nhằm đảo bảo hiệu quả điều trị cũng như theo dõi sức khỏe người bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành chụp X-quang, khám lâm sàng cũng như thực hiện một số xét nghiệm khác.

Tóm lại, xạ trị I-131 trong điều trị ung thư tuyến giáp là một biện pháp an toàn, hiệu quả cao. Tuy nhiên, phương pháp này cũng không thể tránh khỏi các tác dụng phụ. Bệnh nhân cần tuyệt đối tuân thủ các chỉ định của bác sĩ trước, trong và sau khi điều trị. Khi cơ thể có thay đổi bất thường, cần trao đổi ngay với bác sĩ để kịp thời giải quyết.